بیت کوین هم مثل هر چیز دیگری در این دنیا، بی‌عیب و نقص نیست اما نوآوری انقلابی آن باعث شده است که با وجود تمام مشکلات به راه خود ادامه دهد. در این مقاله به زبان ساده و به طور خلاصه مهمترین مزایا و معایب بیت کوین را شرح می‌دهیم تا به دید درستی از آن برسید.
تعریفی کوتاه از بیت کوین
بیت کوین یک ارز دیجیتال همتا به همتا و غیرمتمرکز است و هیچ بدنه حاکمیتی یا مسئولی برای عرضه آن وجود ندارد. شبکه بیت کوین بر اساس پروتکل رمزنگاری عمل می‌کند و دیتابیس (پایگاه داده) آن نیز کاملا عمومی است. خطا در این شبکه تعریف نشده و نسبت به فساد نیز مقاوم است. صندوق یا نهاد نظارتیِ متمرکزی برای تراکنش‌ها وجود ندارد و این تراکنش‌ها به شکل مستقیم میان کاربران شبکه بیت کوین صورت می‌گیرند.
مزایای بیت کوین
از زمانی که بیت کوین توسط خالق ناشناس خود یعنی ساتوشی ناکاموتو، اختراع شد، ارزش و کاربران آن سیری صعودی را طی می‌کند. تعداد زیادی از فروشگاه‌های اینترنتی و وبسایت ارائه‌دهنده خدمات از بیت کوین به عنوان یک روش پرداخت پشتیبانی می‌کنند و از طرف دیگر سرمایه‌گذاری در این ارز دیجیتال نیز یکی از سودآورترین انواع سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید؛ این در حالی است که به دلیل نوسانات شدید قیمت، احتمال ضرر نیز بالاست.
بیت کوین به عنوان ارز دیجیتال پیشرو، دارای مزایای متعددی است که در ادامه آنها را تشریح خواهیم کرد:
۱. کلاهبرداری‌‌های حوزه پرداخت در آن وجود ندارد
بیت کوین یک ارز دیجیتال است و از الگوریتم و پروتکل‌های رمزنگاری استفاده می‌کند؛ بنابراین دور زدن آن عملاً غیرممکن است. در بیت کوین کسی نمی‌تواند حساب فرد دیگری را دستکاری کند.
۲. ریسک سرقت هویت در آن وجود ندارد
تراکنش‌های بیت کوین با اسامی مستعار و به صورت ناشناس انجام می‌گیرند. در تراکنش‌های بیت کوین نیازی به وارد کردن اطلاعات شخصی یا هر گونه اطلاعات حساس در خصوص دریافت کننده یا گیرنده وجود ندارد. این مسئله ریسک سرقت هویت را کاهش می‌دهد. در نقطه مقابل، کارت‌های اعتباری از «مکانیزم پوش» (Push) استفاده می‌کنند؛ یعنی از شما خواسته می‌شود تا اطلاعات هویتی خود را وارد کنید و سپس ارائه‌دهنده خدمات مالی، مبلغ مورد نظر را از حساب شما و بر اساس اطلاعات هویتی، بیرون می‌کشد. بیت کوین اما، از «مکانیزم پول» (Pull) بهره می‌برد و این شما هستید که پرداخت را انجام می‌دهید و میتوانید هر مقداری که تمایل دارید را برای دریافت کننده ارسال کنید.
۳. تراکنش‌ها برگشت ناپذیر هستند
در بیت کوین چیزی به عنوان واسطه یا شخص ثالث در تسهیل انجام تراکنش وجود ندارد. تسویه سرمایه‌ها به شک آنی صورت می‌گیرد و به محض انجام تراکنش، امکان برگشت آن وجود ندارد.
۴. تبادل مستقیم و بدون واسطه
تراکنش‌های بیت کوین مستقیما میان دریافت کننده و فرستنده صورت می‌گیرد و در این میان خبری از شخص ثالث یا واسطه نیست؛ بنابراین کارمزدی به واسطه‌ها پرداخت نمی‌شود.
۵. نقد پذیری بالا
در حالی که بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر با کاهش شدید در ارزش‌شان مواجه می‌شوند و به راحتی نمی‌توان آنها را فروخت، تبدیل بیت کوین به ارزهای رایج، تقریبا به راحتی قابل انجام است و همیشه برای بیت کوین خریدار و فروشنده وجود دارد.
۶. تراکنش های بین المللی
بیت کوین راحت‌ترین روش برای انجام تراکنش‌های بین‌المللی است، مخصوصا اگر مبلغ تراکنش بالا باشد؛ چراکه هیچ کارمزد اضافی برای پرداخت مبالغ مختلف به دریافت کننده، پرداخت نمی‌شود. با بیت کوین می‌توان بیش از یک میلیون دلار پول را با کارمزد کمتر از پنج دلار منتقل کرد.
۷. بیت کوین را نمی توان مسدود کرد
هیچ نهاد یا دولتی توانایی جلوگیری از کار بیت کوین (به خودی خود) را ندارد. از آنجایی که بیت کوین نسبت به سیاست نفوذ ناپذیر است، دولت‌ها و مقامات حکومتی نیز نمی‌توانند دارایی‌هایی را که به شکل بیت کوین درآمده ضبط یا مسدود کنند.
۸. امنیت و کم یابی منحصر بفرد
بیت کوین از امنیت بسیار بالایی برخوردار است و دورزدن و تقلب در پرداخت‌های شبکه این ارز دیجیتال غیر متمرکز است. این ارز دیجیتال دارای محدودیت عرضه ۲۱ میلیون واحدی است و همین مسئله سبب شده تا ارزشش در بلندمدت، قابلیت رقابت با ارزهای رایج را داشته باشد.
۹. بلاک چین
به لطف استفاده از بلاک چین در شبکه بیت کوین، امکان تقلب و دستکاری در آن وجود ندارد.
معایب بیت کوین
حال که مزایای بیت کوین را گفتیم، نوبت به معایب آن رسیده است:
۱. کلاهبرداری
از لحاظ فنی، فهم بیت کوین برای یک فرد عادی که آشنایی چندانی با فناوری‌های روز ندارد، مشکل خواهد بود. از همین رو به اسم بیت کوین و با نام‌های وسوسه کننده‌ای نظیر سرمایه‌گذاری و پس‌انداز، وب‌سایت‌ها و نرم‌افزارهای تقلبی اقدام به فروش این ارز دیجیتال و گول زدن مردم می‌کنند.
۲. فعالیت‌ها در بازار سیاه
بیت کوین ارز محبوب مجرمین و بازارهای سیاه در فضای تحت عنوان دارک وب (Dark Web) است. از آنجایی که تراکنش‌های بیت کوین ناشناس است، از این ارز برای حملات سایبری، معاملات مواد مخدر و قاچاق سلاح در بازارهای سیاه استفاده می‌شود. در حال حاضر بانک‌های مرکزی و قانون‌گذاران در سطح جهان، قوانین مشخص و شفافی را در حوزه بیت کوین و فعالیت‌های پیرامون بیت کوین را تدوین نکرده‌اند.
۳. نوسانات قیمت
نوسانات قیمت بیت کوین در یک روز می‌تواند به ۵۰ درصد هم برسد، چیزی که در بازارهای سنتی شاهدش نیستیم. برای همین اکثر کسب و کارها برای پذیرش بیت کوین نگران هستند.
۴. برگشت ناپذیری تراکنش‌ها
اغلب طرفداران بیت کوین از برگشت ناپذیری تراکنش‌های بیت کوین به عنوان مزیت یاد می‌کنند اما گروهی هم آن را عیب بزرگی می‌دانند. به محض آنکه یک تراکنش بیت کوین تایید و تکمیل شود، امکان بازگشت وجه وجود نخواهد داشت.
۵. ارزهای دیجیتال آینده
این احتمال وجود دارد که ارزهای دیجیتال که در آینده عرضه می‌شوند، جای بیت کوین را بگیرند و مشکلات و معایب آن را هم حل نمایند؛ این صورت به ارزی برتر از بیت کوین بدل خواهند شد و جایگاه بیت کوین متزلزل خواهد شد.
۶. حملات سایبری
هکرها و حملات سایبری از بیت کوین به عنوان روش اخاذی استفاده و از قربانیان خود تقاضای باج می‌کنند. استفاده از بیت کوین باعث می‌شود تا ره‌گیری و دستگیری این افراد با چالش‌هایی همراه باشد.
۷. دانلود غیرقانونی
وب‌سایت‌ها و سرویس‌های دانلود غیرقانونی برای تامین بودجه‌ی اداره خدمات خود، از بیت کوین استفاده می‌کنند.
۸. تراکنش‌های آهسته
شبکه بیت کوین به دلیل محدودیت‌هایی که دارد در هر ثانیه فقط می‌تواند حدود ۷ تراکنش را تایید کند، این در حالی است که شرکت‌هایی مثل ویزا در هر ثانیه بیش از ۲۰ هزار تراکنش را پردازش می‌کنند. همچنین برای تایید یک تراکنش بیت کوین باید حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید که کاربردی شدن آن برای نیازهای روزمره را زیر سوال می‌برد. با این حال راه‌حل‌های زیادی مثل شبکه لایتنینگ برای بیت کوین در حال توسعه است که می‌تواند این مشکل را حل کند.